Tych kosztów nie unikniesz, czyli ile kosztuje akt notarialny?
Ile kosztuje akt notarialny? Istnieje wiele czynników mających wpływ na jego koszt.
Jakie są najpopularniejsze czynności wymagające wizyty u notariusza? Zapraszam do zapoznania się z artykułem szczegółowo analizującym cennik usług notarialnych.
Spis treści
Czy notariusz jest niezbędny?
Kiedy potrzebny jest akt notarialny?
Akt notarialny jest potrzebny w następujących sytuacjach:
- po pierwsze wtedy kiedy przepisy prawa tego wymagają (np. sprzedaż nieruchomości, darowizna lokalu, odrzucenie spadku, intercyza),
- po drugie wtedy kiedy taka jest wola stron, aby udokumentować daną czynność właśnie w takiej formie (np. testament, umowa alimentacyjna, pełnomocnictwo ogólne).
Czy można przeżyć życie, bez konieczności podpisywania aktu notarialnego?
W czystej teorii może byłoby to możliwe, ale jednak bardzo trudno wyobrazić sobie taką sytuację. Wydaje się, że jednak co najmniej raz w życiu mamy potrzebę, aby zawitać do kancelarii notarialnej (np. kupujemy mieszkanie, chcemy poświadczyć dokumenty, uzyskujemy darowiznę nieruchomości od rodziców).
Ile kosztuje akt notarialny?
Od czego zależą koszty sporządzenia aktu notarialnego? Kto ustala maksymalne kwoty? Ile one wynoszą?
Wynagrodzenie notariusza jest regulowane Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 roku, poz. 272). Rozporządzenie przewiduje maksymalne stawki, jakie notariusz może przy danej czynności notarialnej pobrać.
I tak, przy pierwszej grupie czynności w których decydujące znaczenie ma ich wartość (np. wszelkie czynności związane z obrotem nieruchomościami w których decydująca jest wartość nieruchomości) ustawodawca przewidział następujący algorytm do obliczenia taksy:
Maksymalna stawka wynosi od wartości:
1) do 3000 zł – 100 zł;
2) powyżej 3000 zł do 10.000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł;
3) powyżej 10.000 zł do 30.000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10.000 zł;
4) powyżej 30.000 zł do 60.000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30.000 zł;
5) powyżej 60.000 zł do 1.000.000 zł – 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60.000 zł;
6) powyżej 1.000.000 zł do 2.000.000 zł – 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł;
7) powyżej 2.000.000 zł – 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł, nie więcej jednak niż 10.000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7500 zł.
Ustawodawca przewidział też, że za sporządzenie pewnych rodzajów czynności, można pobrać jedynie połowę maksymalnej stawki (np. za umowę zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, za umowę sprzedaży lokalu mieszkalnego).
Przy drugiej grupie czynności ustawodawca podał konkretne stawki, które notariusz może pobrać, niezależnie od wartości przedmiotu czynności notarialnej lub nieprzedstawiające takiej wartości (np. testament zwykły – 50 zł, protokół zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – 750 zł, protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu – 50 zł.)
Czy możemy negocjować kwoty? Co może mieć wpływ na zmniejszenie kosztu aktu notarialnego?
Przewidziane Rozporządzeniem stawki są stawkami maksymalnymi, co oznacza, że są negocjowalne. Na obniżenie wysokości taksy notarialnej można liczyć najczęściej w przypadku, gdy czynność nie jest bardzo skomplikowana, nie wymaga wielu dokumentów i analizy stanu prawnego nieruchomości przez notariusza, a Strony tej czynności są zgodne odnośnie zapisów umowy (np. darowizna lokalu między osobami najbliższymi). Innymi słowy nakład czasu i pracy po stronie Notariusza jest stosunkowo niewielki.
Przykłady kosztów notarialnych
Jakie są najpopularniejsze czynności wymagające wizyty u notariusza?
Do najpopularniejszych czynności wymagających wizyty u notariusza możemy zaliczyć:
- wszelkie czynności dotyczące, najogólniej mówiąc, obrotu nieruchomościami:
- umowy sprzedaży,
- umowy darowizny,
- umowy zamiany,
- umowy zniesienia współwłasności,
- umowy dożywocia,
- umowy deweloperskie,
- umowy ustanowienia odrębnej własności lokali,
- umowy przeniesienia własności z innych tytułów prawnych,
- ustanawianie hipotek/służebności/prawa użytkowania,
- przekształcanie spółdzielczych własnościowych praw do lokali w prawa odrębnej własności lokali,
- umowy o sposobie korzystania z nieruchomości wspólnych,
- umowy przedwstępne,
- czynności z zakresu prawa spadkowego:
- testamenty, w tym testamenty z zapisem windykacyjnym,
- przyjęcie lub odrzucenie spadku,
- akty poświadczenia dziedziczenia po osobach zmarłych,
- umowy o dział spadku,
- zrzeczenie się dziedziczenia,
- otwarcie i ogłoszenie testamentu
- czynności z zakresu prawa spółek:
- akty założycielskie oraz umowy spółek,
- protokoły zgromadzeń wspólników i akcjonariuszy,
- umowy sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,
- oświadczenia wspólników o objęciu udziałów lub akcji w spółkach,
- umowy wniesienia aportów na pokrycie udziałów lub akcji,
- łączenie, podział i przekształcenie spółek oraz przedsiębiorców w spółki.
- czynności dotyczące prawa rodzinnego:
- umowy majątkowe małżeńskie:
- wprowadzające rozdzielność majątkową albo rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków,
- rozszerzające wspólność majątkową,
- ograniczające wspólność majątkową,
- umowy o podział majątku wspólnego,
- umowy alimentacyjne wraz z oświadczeniem o poddaniu się egzekucji.
- umowy majątkowe małżeńskie:
Inne, często spotykane czynności to:
- pełnomocnictwa związane z obrotem nieruchomościami,
- oświadczenia o poddaniu się egzekucji, co do zapłaty określonych kwot lub co do obowiązku wydania rzeczy, w tym z umów najmu, dzierżawy lub pożyczki,
- oświadczenia o ustanowieniu fundacji.
Jak przedstawia się cennik najpopularniejszych czynności wymagających wizyty u notariusza?
Tytułem przykładu, mogę wskazać ile kosztuje akt notarialny w kontekście wynagrodzenia notariusza związanego z najpopularniejszymi czynnościami dokonywanymi w kancelarii notarialnej:
- testament zwykły – 50 zł
- testament z zapisem windykacyjnym – 200 zł
- odrzucenie spadku – 50 zł
- umowa spółki z o.o. z kapitałem zakładowym 5.000 zł – 160 zł
- protokół zgromadzenia wspólników spółki z o.o. – 750 zł
- umowa majątkowa małżeńska – 400 zł
- pełnomocnictwo – 100 zł
Jakie są dodatkowe koszty u notariusza?
Po pierwsze, do kosztów notarialnych należy zaliczyć przede wszystkim opłaty publicznoprawne, takie jak podatek od czynności cywilnoprawnych czy opłaty sądowe. Notariusz jako płatnik tych podatków, pobiera je od Stron czynności i wpłaca następnie na rachunki bankowe odpowiednich urzędów i sądów.
Należy pamiętać też, że usługi prawnicze, które są świadczone przez notariusza podlegają podatkowi od towarów i usług (VAT) w wysokości 23%. Co więcej, do kosztu samej czynności, należy dodać koszt wypisów aktu notarialnego (zarówno dla Stron jak i właściwych sądów i urzędów), który wynosi 6 zł za 1 stronę wypisu.
Jakie dokumenty są potrzebne do sporządzenia aktu notarialnego?
Aby notariusz mógł przystąpić do sporządzenia projektu aktu notarialnego, należy się skontaktować z kancelarią w celu ustalenia dokumentów, które przy danej czynności są wymagane. Warto mieć na uwadze, że każda czynność jest inna, ponieważ ma swój indywidualny charakter, a często też pozornie porównywalne czynności wymagają odmiennych dokumentów. Co więcej, wielokrotnie po rozmowie z notariuszem zdarza się, że Klient decyduje się na inny sposób załatwienia sprawy, niż początkowo planowany. Zachęcam więc do kontaktu z Kancelarią w celu ustalenia wszystkich szczegółów dotyczących danej czynności.
Należy również pamiętać, że notariusz nigdy nie prosi Stron czynności o dokumenty bez uzasadnionego powodu. Dokumenty te, wymagane są aby potwierdzić stan faktyczny i prawny nieruchomości, aby wykluczyć prawa pierwokupów na rzecz konkretnych podmiotów, bądź aby udokumentować inne, istotne dla danej czynności okoliczności. W największej ilości przypadków, dokumenty te można pobrać w dwóch, maksymalnie trzech urzędach na terenie danej miejscowości. Kosztują po kilkanaście złotych każdy, uzyskanie ich daje nam pewność odnośnie danej transakcji a jakiekolwiek ryzyko dokonywanej czynności spada do zera.
Czy wybór taniego notariusza może wiązać się z jakimiś nieprzyjemnościami/ryzykiem?
Rozważając na temat kosztów i dokumentów wymaganych przy danej czynności, pojawia się pytanie, czy tani notariusz też może przeprowadzić całą transakcję pomyślnie. Wiadome jest, że przy każdej czynności muszą zostać poświęcone Klientowi: odpowiednia ilość czasu, nakład pracy i środków. Przy zdecydowanej większości czynności notariusz musi dogłębnie zbadać stan prawny i faktyczny sprawy, aby móc skonstruować akt notarialny, który zabezpiecza obie strony czynności.
Praca w pośpiechu lub ograniczonymi środkami, mogłaby być dla Klientów zbyt ryzykowna. Notariusz, który pobiera znacząco niższą taksę z definicji będzie poświęcał proporcjonalnie mniej czasu na daną czynność co może skutkować poważnymi konsekwencjami dla Stron czynności.
Notariusz, podobnie jak stomatolog, musi przygotować się do swojej działania i bez pośpiechu wykonywać swoją pracę, aby nikt przy tym nie ucierpiał.
I na końcu, warto zadać sobie pytanie, czy np. kupując mieszkanie warte 500.000 zł, chcemy ryzykować tą kwotę dla kilkuset złotych niższego wynagrodzenia.
Jak widać to, ile kosztuje akt notarialny tak naprawdę zależy od bardzo wielu czynników. W przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości – chętnie służę pomocą oraz udzielę dodatkowych informacji.
